Mitchell Thomashow’un anlatımıyla Biyosfer Evimizde

Gamze GÜL

Eğitimci, yazar ve çevreci kimliğiyle tanınan Thomashow, çevrebilim ile tinsellik kavramlarını ilişkilendiren bir filozof ve kuramcıdır aynı zamanda. Antioch Üniversitesi’nde Çevre Çalışmaları Doktora Program Başkanı olarak görev yapmış, şimdilerde ise  “Yükseköğrenimde Sürdürülebilirliğin Gelişimi” (Association for the Advancement of Sustainability in Higher Education) ve “İkinci Doğa” (Second Nature) derneklerinde danışman olarak hizmet vermekte ve Çevre Dekanlar ve Yöneticiler Konseyi (Environmental Deans and Directors) kurucusudur. 2001 yılında Bringing the Biosphere Home [Biyosfer Evimizde ] kitabını yayımlayan yazar, hayatını çevreyle ilgili farkındalık, sürdürülebilir yaşam, yaratıcı öğrenme, doğaçlama düşünüş, sosyal ağ gibi alanlarda çalışmaya adamıştır. Yazar, Monadnock dağlarının eteğinde güneybatı New Hampshire’daki bir yerleşim yerinde hayatını sürdürmekte ve bölgenin ormanlarını, tepelerini, sulak alanlarını keşfetmektedir.
Hepimiz yaşadığımız çevreye aşinayız. Hatta belki yıllardır bu sınırlı çevrede süregelen değişime bile şahit olmuşuzdur. Fakat kaçımız kendi küçük dünyamızda meydana gelen olayların dünyanın bir diğer ucundaki yerlere etki edebileceği üzerine düşündük? İşte bu kitapta Thomashow, metafor ve anekdotlar kullanarak bizlere New Hampshire’deki gözlemlerini anlatıp, bunların geniş çaptaki etkilerinden bahsediyor. Kitap sekiz bölümden oluşurken, Thomashow her bölüme kişisel bir deneyimi ya da kendi çevresine yakın bir yerin canlı ve gerçekçi tasviriyle başlıyor ve bunu da biyosferik bakış açısıyla ilişkilendiriyor. Thomashow kitabı için ‘küresel çevresel değişimleri öğrenmek amacıyla çeşitli yaklaşımlar gösteren birbiriyle bağlantılı bir dizi yazı’ tanımını kullanıyor. Deneyimleri, entelektüel paylaşımları ve kişisel anlatıları öne sürdüğü görüşlere katkı sağlarken, Edward O. Wilson, Richard Fortey, Vladimir Vernadsky, Stephen, Jay Gould gibi pek çok değerli ismin yazılarıyla eserine zenginlik, esaslılık ve güçlülük kazandırıyor.
İlk bölümde Thomashow, küresel çevredeki değişiklikler nasıl yorumlanır, gündelik yaşamla ilişkili olarak biyolojik çeşitliliğin tahribatı, küresel iklim değişikliği ve doğal ortamın bozulması konularına nasıl daha fazla dikkat gösterilir, yerel hareketlenmeler nasıl oluyor da dünyayı ilgilendiren sorunlara dönüşebiliyor, insanların, türlerin ve hava sistemlerinin küresel hareketi yerel toplulukları nasıl etkiliyor ve tüm bu bağlantıları kurmayı nasıl öğreniriz türünden sorular soruyor. Sonraki yedi bölümde ise her biri düşündürücü bu sorulara yönelik açıklayıcı cevaplar veriyor.
Yazar, “bin yıllık küresel dalga” (global wave of the millennium), “algısal çevre” (perceptual ecology), “padişah kelebeğin göçü” (migration of the monarch butterfly) gibi ilginç terimler kullanarak okuyucunun ilgisini çekiyor ve hayal gücünü harekete geçiriyor. Thomashow etkileyici bir metafor kullanarak okuyucuyu enerjik ve büyülü bir finalle uğurluyor: “Biyosferik algılama, evrenin müziğini söylemeyi öğrenen ruhun bir şarkısı… Hayat bir doğaçlama ve biyosfer de onun durmadan değişen senfonisi. Bizim görevimiz ise o şarkıyı söylemek.”
Tüm bu bilgilerin ışığında denilebilir ki, bu kitap bir eğitimci olan Thomashow tarafından samimi ve seviyeli bir dille ele alınmıştır. Pek çok kişinin ilgisini çekecek olan bu kitap, doğal evren, yakın çevremiz ve onun da ötesi hakkında ilham kaynağı, fikir uyandırıcı bir eser halini almıştır.

Kaynakça
Mitchell Thomashow. Bringing the Biosphere Home: Learning to Perceive Global Environmental Change. Cambridge: The MIT Press, 2002.